Δευτέρα, Ιουνίου 23


Εκατόν ένας κανονιοβολισμοί για τη Θεσσαλονίκη
Του Σπυρου Καραβα
Η 26η Οκτωβρίου 1912 είναι μια από τις πιο γνωστές ημερομηνίες στο πανελλήνιο~ ημερομηνία που σφραγίζει την πορεία προς την εθνική ολοκλήρωση. Το εθνικό μας εορτολόγιο, για μια ακόμη φορά, συνδυάστηκε άψογα με το αντίστοιχο ορθόδοξο. Ο πολιούχος της Θεσσαλονίκης, Άγιος Δημήτριος, την ημέρα της ονομαστικής του εορτής, οδήγησε, εκ του ασφαλούς, τα νικηφόρα στρατεύματα του αρχιστράτηγου Κωνσταντίνου στην πρωτεύουσα της Μακεδονίας. Η Θεσσαλονίκη απελευθερώνεται από τον επαχθή τουρκικό ζυγό και γίνεται, επιτέλους, ελληνική. Εδώ και 95 χρόνια η Θεσσαλονίκη, η Αθήνα και ολόκληρη η Ελλάδα τιμούν την επέτειο. Και δικαίως, καθώς υπήρξε το σημαντικότερο εθνικό γεγονός, από την ίδρυση του ελληνικού κράτους, τουλάχιστον μέχρι το 1912. Όλα αυτά είναι γνωστά. Λιγότερο γνωστό είναι ότι ούτε κατάκτηση ούτε απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης έλαβαν χώρα ανήμερα της γιορτής του πολιούχου της. Όσο για την προχρονολόγηση του γεγονότος, επιμελώς κατασκευασμένη, εξυπηρέτησε πρακτικότατες και κρίσιμες ανάγκες της στιγμής, προτού να γίνει αντικείμενο χρήσεων και καταχρήσεων, από την κρατούσα ελληνοχριστιανική ιδεολογία. Η επακριβής χρονολόγηση, συστατικό στοιχείο της δουλειάς του ιστορικού, αποκαθιστά συχνά τα πράγματα στις σωστές τους διαστάσεις. Το γνώριζε αυτό πολύ καλά ο Φίλιππος Ηλιού και δεν τον τρόμαζε να του προσάψουν θετικιστικές αγκυλώσεις. Γνώριζε, επίσης, ότι η λεπτομερειακή αποκατάσταση των όντως όντων αποτελεί την καλύτερη υπονόμευση των εδραιωμένων μύθων και των στρεβλώσεων που επιχωριάζουν στην εθνική μας ιστοριογραφία. Στην προκειμένη περίπτωση, κάθε άλλο παρά πρόκειται για περιθωριακή λεπτολογία. Τα συγκεκριμένα περιστατικά που συνδέονται με την παράδοση της πόλης, αν μελετηθούν απροκατάληπτα στα καθέκαστά τους, συμβάλλουν στην κατανόηση των μηχανισμών που διέπουν όλη τη διαδικασία ενσωμάτωσης των "Νέων Χωρών" στον εθνικό κορμό, η οποία έχει καλυφθεί με επάλληλα πέπλα σιωπών και παραποιήσεων. *** Θα ξεκινήσω από το ανεκδοτολογικό του πράγματος. Ο εορτασμός της άλωσης της Θεσσαλονίκης δεν περίμενε την πρώτη της επέτειο, δηλαδή την 26η Οκτωβρίου 1913. Γιορτάστηκε αυθημερόν. Πράγματι, το απόγευμα της 26ης Οκτωβρίου 1912 η είδηση "πήραμε τη Θεσσαλονίκη", με ταχύτητα αστραπής, διαδόθηκε σ' ολόκληρη την Αθήνα. [...] Ακολουθεί πανζουρλισμός, οι κωδωνοκρουσίες των εκκλησιών με τους χιλιάδες ανθρώπους που, παρά τη βροχή, ξεχύνονται στους δρόμους, κατευθυνόμενοι προς το κέντρο, ζητωκραυγάζοντας, πυροβολούντες, σταυροκοπούμενοι, παραληρούντες, ανεμίζοντες την γαλανόλευκον, συνθέτουν μια πρωτόγνωρη εικόνα. Ο δήμαρχος Μερκούρης πάραυτα φωταγωγεί και σημαιοστολίζει την πόλη, αφού επί μια βδομάδα είχαν γίνει οι ανάλογες προετοιμασίες, καθώς όλοι οι οιωνοί έδειχναν την τελική κατίσχυση των ελληνικών όπλων. [...] Εκείνος που απουσιάζει από το πανεθνικό αυτό πανηγύρι είναι ο αρχιτέκτονας του επιτεύγματος, ο μόνος ίσως που πίστεψε στη δυνατότητα κατάκτησης της Θεσσαλονίκης: ο πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος. Απουσιάζει πεισματικά και αρνείται να παρουσιασθεί ενώπιον του πλήθους, που ζητά να τον επευφημήσει. [...] Ο πρωθυπουργός γνώριζε, ίσως καλύτερα από κάθε άλλον, την κρισιμότητα των στιγμών. Γνώριζε ότι όποιος από τους βαλκάνιους συμμάχους έμπαινε πρώτος στη Θεσσαλονίκη, θα κατοχύρωνε de facto δικαίωμα κατοχής της πόλης, δύσκολα ανατρέψιμο στη συνέχεια. Μη υπάρχοντος μάλιστα και προσυμφώνου μεταξύ των συμμάχων, η τύχη της πόλης θα κρινόταν στο πεδίο των στρατιωτικών επιχειρήσεων. Γνώριζε, επίσης, ότι η βουλγαρική μεραρχία, η επονομαζόμενη "Μακεδονική Στρατιά", προχωρούσε ταχύτατα, χωρίς ουσιαστική αντίσταση, σε φίλιο έδαφος, με στόχο την έγκαιρη άφιξη στη Σολούν. Γι' αυτό, άλλωστε, είχε χρειαστεί να χρησιμοποιήσει σκληρή γλώσσα προς τον Διάδοχο, για να τον αναγκάσει να "τρέξει" τα στρατεύματά του, μια ώρα αρχύτερα, προς την περιπόθητη πόλη. Και ναι μεν ο Διάδοχος υποχρεώθηκε να ακολουθήσει τη διαταγή του πρωθυπουργού του, αλλά έξι μέρες μετά τη μάχη στα Γιαννιτσά, της 20ής Οκτωβρίου, ο ελληνικός στρατός καθυστερούσε αδικαιολόγητα στα γεφύρια και στα βαλτοτόπια του Βαρδάρη. Και όσο ο Διάδοχος καθυστερούσε να κάνει το τελικό βήμα, τόσο ο χριστεπώνυμος λαός, υποψιαζόταν τη συμπαιγνία μεταξύ του Μυροβλήτη και του Στρατηλάτη^1^. Ωστόσο, ο Βενιζέλος, στους έμπλεους ενθουσιασμού εκπροσώπους των εμπορικών συλλόγων, που ζήτησαν ακρόαση, το βράδυ της 26ης Οκτωβρίου, θα πει την αλήθεια: Καμιά είσοδος του ελληνικού στρατού, καμιά παράδοση, καμιά κατάκτηση της Θεσσαλονίκης δεν είχε επίσημα αναγγελθεί. Για να υποσχεθεί, ευθύς αμέσως, ότι μόλις η κυβέρνηση λάβει γνώση του ευφρόσυνου γεγονότος, εκατόν ένας κανονιοβολισμοί από την Πνύκα θα αναγγείλουν το συμβάν στον αθηναϊκό λαό. Η απογοήτευση θα διαδεχθεί τη χαρά, αφού στις 3 το πρωί της 27ης Οκτωβρίου, το κυβερνητικό ανακοινωθέν διέψευσε την είδηση που είχε συνεπάρει την προηγουμένη το πανελλήνιο. [...] Τι έγινε όμως στις 26 Οκτωβρίου στο μέτωπο της Θεσσαλονίκης; -- Καταρχάς, ο τούρκος στρατηγός Ταχσίν πασάς δέχθηκε να συζητήσει τους όρους παράδοσης με τους αντιπροσώπους του Διαδόχου. -- Αφετέρου, ο βουλγαρικός στρατός, 20 χιλιόμετρα έξω από τη Θεσσαλονίκη, συναντήθηκε με τον ελληνικό για να λάβει τη διαβεβαίωση από τον Διάδοχο ότι εντός της ημέρας εισέρχεται τροπαιούχος στην πόλη. Παράλληλα, ο Κωνσταντίνος συμβούλεψε τον βούλγαρο στρατηγό Τοντόροφ να αλλάξει πορεία και να κατευθύνει τον στρατό του όπου θεωρούσε ότι υφίσταται πραγματική ανάγκη. Με άλλα λόγια, ο Διάδοχος απέκρυψε από τον σύμμαχό του το σημαντικότερο: ότι επί δύο μέρες --τουλάχιστον επίσημα-- βρισκόταν σε διαδικασία διαπραγμάτευσης με τον κοινό τους εχθρό, τον τούρκο στρατηγό. [...]. Απομονώνω δύο στοιχεία που έχουν ιδιαίτερη σημασία: α) Κοινή συναινέσει Τούρκων και Ελλήνων, το πρωτόκολλο παράδοσης φέρει την πλαστή ημερομηνία της 26ης Οκτωβρίου, ώστε να παραπλανηθούν οι Βούλγαροι για το τετελεσμένο του πράγματος. β) Η παράδοση από τον τούρκο στρατηγό έγινε χωρίς να δοθεί μάχη. Δηλαδή αντίθετα από τις επιταγές του Κορανίου, να μην εκχωρούνται αμαχητί όσες χώρες κατακτήθηκαν με το σπαθί. [...] Το απόγευμα της 27ης Οκτωβρίου, τη μέρα που η Ορθοδοξία τιμά τη μνήμη του μάρτυρος Νέστορος --μαθητού του Αγίου Δημητρίου--, ένα απόσπασμα ελλήνων στρατιωτών θα διασχίσει την παραλιακή λεωφόρο, για να στρατωνιστεί στον προβλεπόμενο χώρος εκτός πόλεως. Ούτε τυμπανοκρουσίες ούτε κωδωνοκρουσίες ούτε σημαιοστολισμοί ούτε αλαλαγμοί χαράς "Χριστός Ανέστη" θα ακουστούν. Αντίθετα μάλιστα, ο διάχυτος φόβος θα αποτυπωθεί στη σιωπή των άδειων δρόμων, στα κλειστά παράθυρα και στο ζαρωμένο παράστημα των ελλήνων στρατιωτών. [...] Η ελληνικωτάτη κατά τον αθηναϊκό τύπο, Θεσσαλονίκη, φαίνεται πως τρόμαζε τον στρατηλάτη Κωνσταντίνο: τα αισθήματα της πλειονότητας των κατοίκων της, σε μια ενδεχόμενη ελληνική κατοχή, δεν του ήταν άγνωστα. Όπως δεν ήταν άγνωστη, στους έλληνες επιτελείς, η πληθυσμιακή σύνθεση της πόλης και η ισχνή ελληνική παρουσία. Η επιχειρησιακή και απόρρητη στατιστική που συνέταξε το ελληνικό προξενείο στη Θεσσαλονίκη, λίγους μήνες πριν την κήρυξη του πολέμου, είναι αρκετά ενδεικτική. Μόνο το 13,2% του πληθυσμού της κατατάσσεται στην κατηγορία "Έλληνες"^2^. [...] Ποιώντας την ανάγκη φιλοτιμία, ο Κωνσταντίνος θα εισέλθει στην πόλη αξημέρωτα της Αγίας Σκέπης, την Κυριακή 28 Οκτωβρίου. Όχι όμως έφιππος, όχι επικεφαλής του νικηφόρου στρατού του, αλλά μυστικά θα μεταφερθεί με τραίνο στον σιδηροδρομικό σταθμό και από κει πάλι μυστικά, σ' ένα αγοραίο αμάξι, θα μεταβεί στο Διοικητήριο. Έτσι, και πάντα σε συνεργασία με τις τουρκικές αρχές, θα αποτρέψει την βουλγαρική επιβουλή. Η άδοξη αυτή είσοδος ήταν η αναγκαία λύση της ύστατης ώρας, καθώς με το ξημέρωμα, ο βουλγαρικός στρατός, υπό τους βασιλόπαιδες Μπόρις και Κύριλλο, θα έμπαινε στην πόλη, και σε περίπτωση αντίστασης από τους Τούρκους θα την βομβάρδιζε. [...] Ο Βενιζέλος από την πλευρά του, δεν ξέχασε την υπόσχεσή του. Στις 9.30 το πρωί της 28ης Οκτωβρίου, οι εκατόν ένας εόρτιοι κανονιοβολισμοί δόνησαν τον αέρα της πρωτεύουσας, αν και άφησαν ασυγκίνητη την ελληνική ιστοριογραφία η οποία, είτε από άγνοια συνεχίζει να παραχρονολογεί είτε ηθελημένα εμμένει να αποσιωπά όσα συνέβησαν τις κρίσιμες εκείνες μέρες. *** Κάθε λαός δικαιούται να γνωρίζει την ιστορία του, υποστήριζε ο Φίλιππος Ηλιού, ενώ συναρτούσε την ιστορική γνώση και κατανόηση με την αναγκαία και επιθυμητή ασέβεια. Δεν είναι της στιγμής να αποφανθούμε αν και κατά πόσον ο ελληνικός λαός διεκδίκησε το δικαίωμα αυτό. Πάντως, τέσσερις μέρες μετά την κατάληψη της Θεσσαλονίκης η εφημερίδα Εστία, σε διθυραμβικό τόνο για τα καθέκαστα εκεί, υπογράμμιζε τον κυρίαρχο ρόλο που πρέπει να έχει ο θρύλος στην ιστοριογραφική διαδικασία. Έγραφε λοιπόν: "Ο θρύλος δίδει εις τα γεγονότα την τελειωτικήν των μορφήν. Αυτός επεξεργάζεται το σκίτσο που ονομάζομεν πραγματικότητα. Ο θρύλος είναι [αυτός που] θα προσθέσει κάτι εδώ, θ’ αφαιρέσει κάτι από αλλού, θα συμπληρώσει, θα συνθέσει και θα δώσει την έκφρασιν του ιστορικού γεγονότος". Αν μη τι άλλο, ο αρθρογράφος προέβλεψε τα μελλούμενα, καθώς συνεχίζουμε να "καλλιεργούμε με ηδονή την ιστορική ανακρίβεια", στην οποία έχουμε απονείμει τον ευφημισμό του "μύθου", για να το πούμε με τα λόγια του Κωνσταντίνου Δημαρά, όπως τα παραθέτει ο Φίλιππος Ηλιού. 1. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα είναι οι "επαληθεύσεις των προρρήσων του Αγαθαγγέλου" για το τέλος της Τουρκίας, που δημοσιεύονται καθημερινά στην εφ. Σκριπ από τις 25 Οκτωβρίου και εξής. Στις 26 Οκτωβρίου το Σκριπ επισημαίνει την σύμπτωση της εορτής του μεγαλομάρτυρος Αγίου Δημητρίου "κατά θείαν βούλησιν με την ένδοξον υπό του στρατού μας και θριαμβευτικήν είσοδον εις την πρωτεύουσαν της Μακεδονίας". 2. Η συγκεκριμένη στατιστική είναι χειρόγραφη και φέρει τον τίτλο: "Στατιστική πληθυσμού Θεσ/νίκης 1911-1912 (γενομένη εν τω Ελλην. Προξενείω)" (Ιστορικό Αρχείο Μακεδονίας. Αρχείο Γενικής Διοίκησης Μακεδονίας, φάκ. 45). Σε συνολικό πληθυσμό 205.061 (!) κατοίκων οι "Έλληνες" ανέρχονται σε 27.100, εκ των οποίων οι 22.200 είναι ορθόδοξοι υπήκοοι Οθωμανοί, οι 3.593 ορθόδοξοι υπήκοοι Έλληνες, οι 1.160 Δυτικοί υπήκοοι Οθωμανοί και οι 147 Δυτικοί υπήκοοι Έλληνες. [...] Ο Σπύρος Καράβας διδάσκει Ιστορία στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου

12 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Ηιστορία φοριέται πάντα ,δυστυχώς,απ'την ανάποδή της

Ανώνυμος είπε...

Η επινόηση της παράδοσης απειλεί την ιστορία ή η ιστορία διαπραγματεύεται το μέλλον της?

Ανώνυμος είπε...

Ηιστορία με τη διδαχτική της έννοια βρίσκεται σε χέρια επιτήδειων

Ανώνυμος είπε...

η ιστορία.. η ιστορία.... αλήθεια πως θα είμασταν χωρίς ιστορία;

Ανώνυμος είπε...

Οι άνθρωποι είναι η μνήμη τους.Το θέμα είναι πώς γίνεται η "μεταφορά δεδομένων"

Ανώνυμος είπε...

... και οταν έχουν "μειωμένη" μνήμη παύουν να είναι άνθρωποι....;

Ανώνυμος είπε...

Η Θεσσαλονίκη λοιπόν...
Θεσσαλονικη σύμβολο, πόλη , συνβασιλεύουσα, (μην το ξεχνάμε!!!), συμπρωτεύουσα, (ενυπάρχει ο συμβολισμός συν .. συν )...
Θεσσαλονίκη του αγώνα...
... εθνικοί και αντιμιασματικοί..
Θεσσαλονικη μεγάλων αποφάσεων.. ...καρφίτσα και απόπειρες.. ...δολοφονία Λαμπράκη - παρακρατικοί ευφορο το έδαφος ανάπτυξης..
Θεσσαλονίκη της ορθοδοξίας, του Ανθιμου και των συλλαλητηρίων..
Αλλά και Θεσσαλονίκη των αγώνων , του 36 και... και....
Θεσσαλονίκη του νεκρού αδελφού.. της αναζήτησης, της ελπίδας της ανάτασης..
Θεσσαλονίκη των μεγάλων προσδοκιών...
Θεσσαλονίκη της διαμάχης, ΠΑΟΚ και ΑΡΗΣ και ΗΡΑΚΛΗΣ να και η Καλαμαριά και... και ..., (φανατισμός περισσότερο και από πράσινοι κόκκινοι στο κέντρο).


Θεσσαλονίκη των συνόρων,
Θεσσαλονίκη της αγάπης και οχι μόνο.
Η πόλη με τα χίλια πρόσωπα;
Θεσσαλονίκη της διασκέδασης της καλοφαγίας ( ασχετο: πριν επισκεφθήτε τη Θεσσαλονίκη κάντε ενα ζύγισμα και ...ξανά μετά την αναχώρηση σας...!!!), της καλοπαίρασης...
Θεσσαλονίκη φτωχομάννα.. ήτανε...είναι;
Ομορφη Θεσσαλονίκη, παλιές αγάπες που δεν ξεχνιούνται

Ενα πρόσωπο για τον καθένα μας... διάλεξε το δικό σου και είναι σίγουρο θα σου ταιριάζει....

Αυτή είναι η ΙΣΤΟΡΙΑ της....

Θεσσαλονίκη........

Ανώνυμος είπε...

Οι λαοί είναι η μνήμη τους.Άρα και η ιστορία τους απ' αυτήν εξαρτιέται..Αν παύουν να είναι άνθρωποι;Πώς το θέτεις;Με προσέγγιση χριστιανοκεντρική;
.................................Η θεσσαλονίκη "από μέσα":
Τα παγκάκια στις κλέουσες του Μεγαλέξαντρου.
Οι δρόμοι της μάταιης φυγής.
Απόπειρες ...στους λεκιασμένους διαδρόμους κάποιου ξενοδοχείου.
Η Άνω Τούμπα.Η Αναξιμάνδρου.
Η Αμαλίας.
Η Χαριλάου Τρικούπη,κυρίως αυτή.
Η ταβέρνα "Γέφυρα"(δεν υπάρχει πια)
.................................
..............................
θες να σου φέρω πιο "κοντά " ακόμη το φακό;Αν θες,θα το κάνω.
Ή μήπως προτιμάς μια πιο ιμπρεσσιονιστική εκδοχή;

Ανώνυμος είπε...

Η μπουρδολογία (και οι ιστορικές ανακρίβειες (απογραφή)- έως ψεύδη) πέφτει σύννεφο. Αλλά αφού ρε χαϊβάνια ασχολείστε με τους «εθνικούς μύθους», γιατί δεν τολμάτε να καταρρίψετε τον μεγαλύτερο «εθνικό μύθο», ΕΘΝΙΚΟ ΨΕΥΔΟΣ μάλλον, δηλαδή την αγιοποίηση του ElVenizelos, την ΒΕΝΙΖΕΛΙΚΗ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ και τα ΨΕΜΜΑΤΑ της, με τα ΠΛΑΣΤΟΓΡΑΦΗΜΕΝΑ, ΑΝΥΠΑΡΚΤΑ τηλεγραφήματα που τάχα διέταζαν (!) τον Στρατηλάτη Διάδοχο Κωνσταντίνο να καταλάβει την Θεσσαλονίκη και όχι το Μοναστήρι; Μπούρδες που κατασκεύασε («Λευκή Βίβλος») η δοσιλογική χούντα Βενιζέλου της κατοχικής (από Ινδοπακιστανούς και... Σομαλούς αγγλογάλλους) Αθήνας του 1917 για να συκοφαντήσει τον Βασιλέα στην Αντάντ (και ο ίδιος ο Βενιζέλος το 193τόσο στην Βουλή παραδέχθηκε ως ψευδή). Και για να βασιζόμαστε σε ιστορικά στοιχεία και όχι στις ονειρώξεις (χωρίς ιστορικά τεκμήρια) του κάθε αντιβασιλικού αριστερού ή βενιζελογλύφτη νεοδημοκράτη καρπαζοεισπράκτορα του μεσαίου χώρου, αρχίστε από εδώ: «26 Οκτωβρίου 1912: Απελευθέρωση Θεσσαλονίκης από τον Στρατηλάτη Βασιλιά Κωνσταντίνο Β'» (Αλήθεια, με την μεραρχία που επέμενε να στείλει προς Βορράν (όχι προς Θεσσαλονίκης!) ο... άκαπνος επιτεάρχης των Αθηνών Βενιζέλος («γελούσαμε στο Στρατηγείο με τα τηλεγραφήματα [τα αληθινά εννοεί, όχι τα άλλα, τα ανύπαρκτα] του Βενιζέλου», έγραψε ο μέγας επιτελικός Ιωάννης Μεταξάς), ανοήτως παρεμβαίνοτας στα σχέδια του Στρατηγείου, με αποτέλεσμα πανωλεθρία, τί έχουν να πουν οι «δημοκράτες» «ιστορικοί»; - καλά, ο Ηλιού δεν είναι καν ιστορικός).

Άντε, διότι μεγάλος - ξεμεγάλος ο Βενιζέλος, γουστάρουμε δεν γουστάρουμε αβασίλευτη και όχι βασιλευομένη δημοκρατία (μη χέσω δηλαδή την «δημοκρατία», βλέπε κομματοκρατία των διαπλεκομένων που έχουμε τώρα), η Ιστορία είναι Ιστορία και κρίνει με τεκμήρια και όχι με... αντιβασιλικά και «δημοκρατικά» αισθήματα! 80 χρόνια τοτέμ ο Άγιος Βενιζέλος από το κομματικό κατεστημένο, «γερμανόφιλος προδότης» ο βασιλιάς και ο Μεταξάς (καλά, για τον Μεταξά δεν πολυτολμά πλέον να μιλήσει κανείς, διότι είναι αναγνωρισμένη η επιτελική ιδιοφυΐα του), και δεν τολμούμε να μιλήσουμε για Ιστορία.

Ποντος και Αριστερά είπε...

Mιας και πας την "έπεσαν" και οι μεταξικοί "ιστορικοί", δείτε ένα πρώτο αφιέρωμα στα (πολλά) ΟΧΙ του Ιωάννου Μεταξά...

http://pontosandaristera.wordpress.com/2008/10/27/28-10-2008/

Unknown είπε...

شركات نقل وتغليف اثاث



شركة تنظيف واجهات زجاج بالرياض
شركة تنظيف بيوت شعر بالرياض
شركة ترميمات بالرياض
افضل شركات التنظيف
افضل شركات التنظيف بجدة
شركات تنظيف المنازل في جدة
اسعار نقل العفش بالرياض
شركة تنظيف خزانات جدة
شركة نقل اثاث بالمدينة المنورة
شركة مكافحة الحشرات بالمدينة المنورة

شركة تنظيف منازل بالرياض

شركة رش مبيدات بالرياض

هنا


هنا
هنا
هنا
هنا
هنا

Unknown είπε...

شركة نقل اثاث بالرياض
افضل شركات نقل العفش بالرياض
شركة تنظيف الأثاث بالرياض
شركة تسليك مجارى بالرياض

شركة عزل خزانات بالرياض
شركة مكافحة حشرات بالرياض
شركة تخزين اثاث
شركة نقل اثاث الرياض
شركة تنظيف خزانات بالرياض
عزل مائي
شركة تخزين عفش بالرياض
شركة تنظيف اثاث بالرياض
شحن عفش داخل السعودية