ΕΛΣΙΝΚΙ - ΤΑΛΛΙΝ (Τευτονική Χάνσα)
Από τη Βικιπαίδεια
Στα Παλιά Γερμανικά της Άνω Γερμανίας ο όρος Χάνσα (Hansa) σημαίνει ένωση, όμιλος. Με αυτό το όνομα εμφανίστηκαν διάφοροι συνασπισμοί πόλεων με κύριο σκοπό τη διασφάλιση της ελεύθερης ναυσιπλοΐας και του εμπορίου στο χώρο της Βόρειας Θάλασσας. Κυρίως όμως ο όρος αυτός αναφέρεται στην Τευτονική Χάνσα ή Χανσεατική Ένωση, δηλαδή την ένωση των γερμανικών πόλεων της Βαλτικής και της Βόρειας Θάλασσας, που ήταν η μεγαλύτερη από αυτές τις ενώσεις.
Γέννηση και διαμόρφωση
Κύριες εμπορικές αρτηρίες της Χανσεατικής ένωσης.
Η πρώτη σαφής αναφορά στην Τευτονική Χάνσα γίνεται το 1358, όμως είναι σαφές πως η ένωση υφίσταται ήδη από τα μέσα του 12ου αιώνα. Καθ’ όλη τη διάρκεια του 13ου αιώνα αναπτύσσεται ταχύτατα προωθώντας την ίδρυση πόλεων στα εδάφη ανατολικά του Έλβα. Αυτή η προώθηση των Γερμανών ανατολικά του Έλβα άνοιξε για τους εμπόρους νέες αγορές και η ανάγκη να διασφαλίσουν τα κέρδη τους, τους ώθησε να οργανωθούν σε εμπορικές ενώσεις. Την πολιτική αυτή ακολούθησαν γρήγορα και οι κυριότερες εμπορικές πόλεις, προκειμένου να εξασφαλίσουν για τους υπηκόους τους ασφάλεια και πλούτο. Το 1160 μια ομάδα μεγαλοεμπόρων ίδρυσε έναν διαμετακομιστικό σταθμό στο Βίσμπυ της Γκοτλάνδης. Το 1241 συνήφθη η πρώτη συμφωνία μεταξύ Λύμπεκ και Αμβούργου για τη διευκόλυνση του εμπορίου. Μέχρι τα τέλη του 13ου αιώνα τέτοιου είδους σύμφωνα είχε συνάψει μεγάλος αριθμός γερμανικών πόλεων. Σταδιακά αυτές οι πόλεις συνασπίστηκαν με σκοπό τον έλεγχο του εμπορίου της Βαλτικής. Το 1275 μάλιστα απαγόρευσαν στα πλοία των Φλαμανδικών πόλεων να εισέρχονται σ’ αυτήν τη θάλασσα. Το 1370 η Χάνσα αριθμούσε 77 πόλεις, οι οποίες επέβαλλαν στον τότε βασιλιά της Δανίας Βάλντεμαρ Δ' να αναγνωρίσει τη Χάνσα, να της εγγυηθεί ελεύθερη ναυσιπλοΐα και απαλλαγή από τελωνιακούς δασμούς.
Από τη Βικιπαίδεια
Στα Παλιά Γερμανικά της Άνω Γερμανίας ο όρος Χάνσα (Hansa) σημαίνει ένωση, όμιλος. Με αυτό το όνομα εμφανίστηκαν διάφοροι συνασπισμοί πόλεων με κύριο σκοπό τη διασφάλιση της ελεύθερης ναυσιπλοΐας και του εμπορίου στο χώρο της Βόρειας Θάλασσας. Κυρίως όμως ο όρος αυτός αναφέρεται στην Τευτονική Χάνσα ή Χανσεατική Ένωση, δηλαδή την ένωση των γερμανικών πόλεων της Βαλτικής και της Βόρειας Θάλασσας, που ήταν η μεγαλύτερη από αυτές τις ενώσεις.
Γέννηση και διαμόρφωση
Κύριες εμπορικές αρτηρίες της Χανσεατικής ένωσης.
Η πρώτη σαφής αναφορά στην Τευτονική Χάνσα γίνεται το 1358, όμως είναι σαφές πως η ένωση υφίσταται ήδη από τα μέσα του 12ου αιώνα. Καθ’ όλη τη διάρκεια του 13ου αιώνα αναπτύσσεται ταχύτατα προωθώντας την ίδρυση πόλεων στα εδάφη ανατολικά του Έλβα. Αυτή η προώθηση των Γερμανών ανατολικά του Έλβα άνοιξε για τους εμπόρους νέες αγορές και η ανάγκη να διασφαλίσουν τα κέρδη τους, τους ώθησε να οργανωθούν σε εμπορικές ενώσεις. Την πολιτική αυτή ακολούθησαν γρήγορα και οι κυριότερες εμπορικές πόλεις, προκειμένου να εξασφαλίσουν για τους υπηκόους τους ασφάλεια και πλούτο. Το 1160 μια ομάδα μεγαλοεμπόρων ίδρυσε έναν διαμετακομιστικό σταθμό στο Βίσμπυ της Γκοτλάνδης. Το 1241 συνήφθη η πρώτη συμφωνία μεταξύ Λύμπεκ και Αμβούργου για τη διευκόλυνση του εμπορίου. Μέχρι τα τέλη του 13ου αιώνα τέτοιου είδους σύμφωνα είχε συνάψει μεγάλος αριθμός γερμανικών πόλεων. Σταδιακά αυτές οι πόλεις συνασπίστηκαν με σκοπό τον έλεγχο του εμπορίου της Βαλτικής. Το 1275 μάλιστα απαγόρευσαν στα πλοία των Φλαμανδικών πόλεων να εισέρχονται σ’ αυτήν τη θάλασσα. Το 1370 η Χάνσα αριθμούσε 77 πόλεις, οι οποίες επέβαλλαν στον τότε βασιλιά της Δανίας Βάλντεμαρ Δ' να αναγνωρίσει τη Χάνσα, να της εγγυηθεί ελεύθερη ναυσιπλοΐα και απαλλαγή από τελωνιακούς δασμούς.
Οικονομική δομή και στόχοι
Ο 15ος αιώνας ήταν η χρυσή εποχή της Χάνσα. Είχε καταφέρει να ιδρύσει παροικίες εμπόρων σε όλες τις πολιτείες της Βόρειας θάλασσας και της Βαλτικής. Αυτές οι παροικίες ζούσαν αυτόνομα, συμμετείχαν όμως στη διοίκηση των πόλεων που έδρευαν. Διέθετε 3 μόνιμους εμπορικούς σταθμούς στο Λονδίνο και την Μπρύζ για τον έλεγχο του εμπορίου μαλλιού και υφασμάτων και στο Μπέργκεν για τον έλεγχο της διακίνησης ξυλείας, μεταλλευμάτων και ψαριών. Η Ένωση είχε καταφέρει να επιβάλλει μονοπώλιο στο εμπόριο της Βαλτικής, υποχρεώνοντας τους τοπικούς εμπόρους να συναλλάσσονται μόνο μαζί σας. Μάλιστα ελέγχοντας το εμπόριο του Νόβγκοροντ μετέφερε τα ρωσικά προϊόντα στη Δύση. Συνολικά απετελείτο από 90 πόλεις. Κέντρο της ήταν το Λύμπεκ, όπου συνέρχονταν οι συνελεύσεις της Χάνσα. Όμως δεν υπήρχε κάποια συγκροτημένη ομοσπονδιακή αρχή, δεν επιβάλλονταν φόροι και δεν επιδίωξε ποτέ να ελέγξει στρατιωτικά κάποια περιοχή.
Παρακμή
Με τη σταδιακή επέκταση της Δανίας προς το Σλέσβιχ και το Χόλσταϊν άρχισαν να απειλούνται τα μεγάλα κέντρα της Χάνσα (κυρίως το Αμβούργο και το Λύμπεκ), η οποία δεν μπορούσε πλέον τόσο εύκολα να επιβάλλει τη θέλησή της στα σκανδιναβικά βασίλεια που ήταν ενωμένα με τη συνθήκη του Κάλμαρ. Παράλληλα τα κράτη της Βαλτικής (Πολωνία-Τευτονικό τάγμα) άρχισαν να χειραφετούνται από τη Χάνσα και να επιδιώκουν την εμπορική τους ανάπτυξη σε βάρος της. Το 1478 ο τσάρος Ιβάν Γ΄ κατέλαβε το Νόβγκοροντ και μέχρι το 1494 κατήργησε τα προνόμια της Χάνσα, στερώντας της μια από της κυριότερες αγορές της. Σταδιακά δε τα εθνικά κράτη της δυτικής Ευρώπης θα αρχίσουν να καταργούν τα προνόμιά της προκειμένου να ενισχύσουν την εθνική τους οικονομία. Παραλλήλως θα αρχίσουν να αναπτύσσονται νέες εμπορικοί οδοί οι οποίες θα μειώσουν την οικονομική σημασία της Βόρειας θάλασσας. Ο Τριακονταετής Πόλεμος και οι καταστροφές που προκάλεσε στις γερμανικές χώρες θα είναι το τελειωτικό κτύπημα για την παρηκμασμένη Χάνσα, η οποία το 1669 θα αριθμεί μόνο τρεις πόλεις (Λύμπεκ, Βρέμη, Αμβούργο). Κυριότερη όμως αιτία παρακμής είναι έλλειψη ισχυρής κρατικής δομής και στρατιωτικής υποστήριξης, με αποτέλεσμα να εκτοπιστεί σταδιακά από τα ισχυρότερα συγκεντρωτικά κράτη, όταν πλέον αυτά θέλησαν να γίνουν οικονομικά ανεξάρτητα. Σήμερα προς τιμή της ο γερμανικός εθνικός αερομεταφορέας ονομάζεται Λούφτχανσα.
Ο 15ος αιώνας ήταν η χρυσή εποχή της Χάνσα. Είχε καταφέρει να ιδρύσει παροικίες εμπόρων σε όλες τις πολιτείες της Βόρειας θάλασσας και της Βαλτικής. Αυτές οι παροικίες ζούσαν αυτόνομα, συμμετείχαν όμως στη διοίκηση των πόλεων που έδρευαν. Διέθετε 3 μόνιμους εμπορικούς σταθμούς στο Λονδίνο και την Μπρύζ για τον έλεγχο του εμπορίου μαλλιού και υφασμάτων και στο Μπέργκεν για τον έλεγχο της διακίνησης ξυλείας, μεταλλευμάτων και ψαριών. Η Ένωση είχε καταφέρει να επιβάλλει μονοπώλιο στο εμπόριο της Βαλτικής, υποχρεώνοντας τους τοπικούς εμπόρους να συναλλάσσονται μόνο μαζί σας. Μάλιστα ελέγχοντας το εμπόριο του Νόβγκοροντ μετέφερε τα ρωσικά προϊόντα στη Δύση. Συνολικά απετελείτο από 90 πόλεις. Κέντρο της ήταν το Λύμπεκ, όπου συνέρχονταν οι συνελεύσεις της Χάνσα. Όμως δεν υπήρχε κάποια συγκροτημένη ομοσπονδιακή αρχή, δεν επιβάλλονταν φόροι και δεν επιδίωξε ποτέ να ελέγξει στρατιωτικά κάποια περιοχή.
Παρακμή
Με τη σταδιακή επέκταση της Δανίας προς το Σλέσβιχ και το Χόλσταϊν άρχισαν να απειλούνται τα μεγάλα κέντρα της Χάνσα (κυρίως το Αμβούργο και το Λύμπεκ), η οποία δεν μπορούσε πλέον τόσο εύκολα να επιβάλλει τη θέλησή της στα σκανδιναβικά βασίλεια που ήταν ενωμένα με τη συνθήκη του Κάλμαρ. Παράλληλα τα κράτη της Βαλτικής (Πολωνία-Τευτονικό τάγμα) άρχισαν να χειραφετούνται από τη Χάνσα και να επιδιώκουν την εμπορική τους ανάπτυξη σε βάρος της. Το 1478 ο τσάρος Ιβάν Γ΄ κατέλαβε το Νόβγκοροντ και μέχρι το 1494 κατήργησε τα προνόμια της Χάνσα, στερώντας της μια από της κυριότερες αγορές της. Σταδιακά δε τα εθνικά κράτη της δυτικής Ευρώπης θα αρχίσουν να καταργούν τα προνόμιά της προκειμένου να ενισχύσουν την εθνική τους οικονομία. Παραλλήλως θα αρχίσουν να αναπτύσσονται νέες εμπορικοί οδοί οι οποίες θα μειώσουν την οικονομική σημασία της Βόρειας θάλασσας. Ο Τριακονταετής Πόλεμος και οι καταστροφές που προκάλεσε στις γερμανικές χώρες θα είναι το τελειωτικό κτύπημα για την παρηκμασμένη Χάνσα, η οποία το 1669 θα αριθμεί μόνο τρεις πόλεις (Λύμπεκ, Βρέμη, Αμβούργο). Κυριότερη όμως αιτία παρακμής είναι έλλειψη ισχυρής κρατικής δομής και στρατιωτικής υποστήριξης, με αποτέλεσμα να εκτοπιστεί σταδιακά από τα ισχυρότερα συγκεντρωτικά κράτη, όταν πλέον αυτά θέλησαν να γίνουν οικονομικά ανεξάρτητα. Σήμερα προς τιμή της ο γερμανικός εθνικός αερομεταφορέας ονομάζεται Λούφτχανσα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου